Visas để khuyến khích người nhập cư đến sống ở vùng regional và các thành phố nhỏ của Úc đã tồn tại trong khoảng 25 năm, và nếu nhìn sơ qua, những thay đổi gần đây có vẻ không đáng kể. Thứ nhất, một visa mới Regional Employer – Sponsored (subclass 494) sẽ thay thế cho Regional Sponsored Migration Scheme (RSMS) (subclass 187) đã tồn tại từ năm 1995. Thứ hai, Skilled Regional (Provisional) visa (subclass 489), sẽ được thay thế bằng Skilled Work Regional (Provisional) visa (subclass 491).
Visa subclass 187 sẽ cấp thường trú cho dân nhập cư ngay lập tức sau khi làm việc 2 năm, visa mới subclass 494 sẽ chỉ cấp tạm trú cho người nhập cư. Trong khi visa subclass 491 trên lý thuyết có vẻ dễ dàng có được, nhưng cả 2 loại visa mới này cũng có nhiều khó khăn để có thể được chuyển sang thường trú.
Cả hai visa mới sẽ yêu cầu người nhập cư sống và làm việc trong ba năm tại một khu regional hoặc một thành phố nhỏ (ví dụ như Adelaide, Hobart, Canberra và Darwin). Trước khi lấy được thường trú, họ cần phải có mức lương thấp nhất là $53,900. Người lao động có visa 494 cũng phải làm cùng một nghề trong 3 năm. Theo luật của Úc, ngành nghề được phân loại theo mã số gồm 6 chữ số của ANZSCO; do đó, ngay cả những thay đổi nhỏ trong công việc, ví dụ, chuyển từ một dạng ý tá sang một dạng y tá khác, cũng có thể xóa sạch những năm kinh nghiệm làm việc không đúng với ngành nghề đã chọn.
Visa subclass 187 hiện tại yêu cầu người lao động phải có hợp đồng lao động 2 năm tại khu vực đó, và visa 491 hiện tại yêu cầu họ phải sống trong khu vực ít nhất 2 năm và phải làm việc trong khu vực đó 1 năm trở lên và kiếm được mức lương tối thiểu.
Theo kế hoạch dân số Tháng 3 năm 2019 của chính phủ, mục tiêu chính của chương trình nhập cư năm 2019-20 là tăng số lượng người có kỹ năng định cư ở khu vực regional và giảm số người định cư ở các thành phố lớn. Như biểu đồ này cho thấy, số lượng visa ở khu vực regional thực sự là tăng mạnh.
Trong khi tổng số visa nhập cư theo bang và khu vực regional cho năm 2019-20 có thể ít hơn mức cao nhất trong năm 2012-13, rủi ro đối với người có visa năm 2019-20 lại bị nhân lên bởi bốn yếu tố: tốc độ tăng số lượng visa; nhu cầu lao động ảm đạm ở khu vực regional; sự gia tăng theo tỷ lệ của visa tạm thời; và những điều kiện khó khăn để đảm bảo thường trú.
Tuy nhiên, thách thức đầu tiên sẽ là phát hành 50,000 visa theo bang và khu vực regional trong năm 2019-20.
Nhu cầu để có thường trú của nhóm những người có visa 485 hiện đang ở Úc là rất cao. Vào cuối thàng 6, khoảng 90.000 sinh viên tốt nghiệp có visa 485 đã cư trú tại Úc, và hàng ngàn người hơn số đó đã xin lại student visa để có thêm bằng cấp và/hoặc có được ba năm kinh nghiệm cần thiết cho employer – sponsored permanent visa. Tất nhiên hầu hết những người này đang sống ở các thành phố lớn, nhưng có lẽ chính phủ liên bang nghĩ rằng nhiều người trong số họ sẽ sẵn sàng chuyển đến khu vực regional của Úc để xin loại visa mới.
Visa mới 494 có 9,000 chỗ trong năm 2019-20 sẽ được phân bổ trong vòng bảy tới tám tháng – tương đương với số lượng được cấp cho toàn bộ năm 2018-19 theo luật hiện tại. Những thay đổi được thực hiện trong năm 2018 đã dẫn đến sự sụt giảm lớn đơn xin visa khu vực regional, đến nỗi một phần lớn trong số 9,000 visa được cấp trong năm 2018-19 được cấp cho những người nộp theo luật di trú cũ. Độ tuổi tối đa cho người nộp đơn giảm từ 50 xuống còn 45; trình độ tiếng Anh yêu cầu cao hơn; kinh nghiệm làm việc tối thiểu bị nâng lên thành 3 năm; phí $3.000 áp dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và $5.000 cho các daonh nghiệp lớn cho mỗi lao động nhập cư được đề cử. Tất cả những điều kiện này được chuyển sang phiên bản mới visa 494.
Mặc dù visa mới sẽ bao gồm nhiều ngành nghề, nhưng các điều kiện để có visa khiến cho loại visa này sẽ kém được chú ý hơn so với visa cũ được doanh nghiệp bảo lãnh – điều này trái với những gì chính phủ mong đợi. 9.000 chỗ cho loại visa này sẽ khó có khả năng được lấp đầy.
Có lẽ trong quá trình nhận ra vấn đề này, chính phủ liên bang đang thực hiện các bước để hạn chế các lựa chọn khác cho người nhập cư tiềm năng và buộc nhiều người phải xin visa khu vực regional. Nhìn chung, chỉ có 30,000 chỗ cho visa do chủ bảo lãnh trong năm 2019-20 (ít hơn rất nhiều so với 40,000 đến 50,000 của những năm gần đây) và con số đó bao gồm visa 187 hiện tại.
Để chuyển trọng tâm của chương trình di cư sang khu vực regional của Úc, chính phủ cũng đã giảm đáng kể số lượng chỗ cho visa 189, như biểu đồ dưới đây nhấn mạnh. Đây là loại visa khiến Úc trở thành một quốc gia cho người nhập cư trong 30 năm qua và thường được các chính trị gia Anh và Mỹ nhắc tới vì có thị trường lao động chất lượng.
Sự suy giảm của các loại visa trong năm 2019 thậm chí có thể còn nhiều hơn trong biểu đồ vì chính phủ hầu như đã ngừng phát hành visa cho dạng này vào thàng 8 và 9 năm nay.
Những sự sụt giảm về số lượng này khiến visa do bang cấp đóng vai trò quan trọng trong chương trình nhập cư 2019-20.
The Commomwealth đã lên kế hoạch cho 24,986 chỗ vào năm 2019-20 cho 2 loại visa 190 và 489. Trong tháng 7 và tháng 8 năm nay, các chính phủ tiểu bang/lãnh thổ đã cấp 1,130 visa 190 và 3,197 visa 489. Riêng visa 489, SA cấp 1,662 nomination , Tasmania 703, NSW 649, với rất ít đề cử từ các tiểu bang khác.
Với tình hình này, chỉ tiêu kế hoạch 24,986 chỗ có vẻ khả thi. Nhưng một khi visa 489 bị đóng vào ngày 16 tháng 11, tất cả các chính phủ bang/lãnh thổ sẽ cần tăng đáng kể các đề cử cho visa 190 so với 2 tháng đầu năm 2019. Nhu cầu cho visa 190 từ sinh viên tốt nghiệp hiện đang rất mạnh.
Liên bang đã phân bổ thêm 14,000 chỗ cho visa tạm trú mới (491) bắt đầu từ ngày 16 tháng 11 năm 2019. Victoria, Queensland, WA và ACT có thể sẽ cấp rất ít loại visa mới này và rủi ro cho những người nhập cư này sẽ không tìm được việc trả $53,900/năm trong 3 năm là rất cao. Chính phủ Đảng Lao động của các tiểu bang/lãnh thổ này sẽ ưu tiên cấp visa 190 cho những người làm việc trong ngành Y tế, chăm sóc người già và các ngành nghề khác đang bị thiếu hụt trầm trọng.
Chính phủ Liên bang sẽ gây áp lực đặc biệt cho SA và TAS để tăng đáng kể lượng người nhập cư theo visa tạm trú mới (491). Cả 2 chính phủ sẽ phải cảnh giác với nguy cơ bị bóc lột và nghèo đói. Điểm mấu chốt là các công việc có mức lương $53,900 mỗi năm cho SV tốt nghiệp – bằng với mức lương tối thiểu cho những người có visa tạm trú và tay nghề ở Sydney và Melbourne – không phổ biến ở SA hoặc TAS, hoặc nhiều vùng regional khác. Đây có thể là một mức lương thấp cho những công nhân lành nghề có kinh nghiệm ở các thành phố lớn, nhưng nó quá cao đối với những sinh viên mới tốt nghiệp ở regional. (Vào tháng 5 năm nay, thu nhập trung bình cho nhân viên (private sector) ở SA là $52,265 và $49,322 ở TAS. Ở trung tâm của các vùng Regional khác như Albury ($45,382) hoặc Griffith ($41,042) – mức lương còn thấp hơn.
Thách thức của SA, TAS và regional Úc sẽ là ‘match’ các kỹ năng của ứng viên tiềm năng với các vị trí tuyển dụng còn tồn tại (11,500 ở SA và 3,700 ở TAS vào tháng 8, 2019).
Tất nhiên, số lượng tuyển dụng lớn nhất vào tháng 8 năm 2019 là ở NSW (76,200), và Victoria (65,400), và rất có thể chủ yếu ở Sydney và Melbourne. Như biểu đồ tiếp theo cho thấy, trong khi tỷ lệ số lượng vị trí tuyển dụng tăng mạnh trong những năm gần đây, xu hướng này đã đảo ngược vào năm 2019. Tuy nhiên, tổng số vị trí tuyển dụng vẫn còn đáng kể.
Bài viết này được lược dịch từ bài viết của Abul Rizvi, từng là quan chức cấp cao của Bộ Di trú từ đầu những năm 1990 đến 2007.
Comment Facebook